2023 yılı Ekim ayı prestijiyle başlayan Avrupa Birliği’nin (AB) Sonda Karbon Düzenleme Sistemi’nin (CBAM) geçiş süreci 31 Aralık 2025’e kadar devam edecek.
Egeli ihracatçılar, Sonda Karbon Vergisi Düzenlemesi Sisteminin Türk sanayicilerinin pak üretim usullerini benimsemeleri için güçlü bir teşvik ögesi olacağı ve AB pazarında daha rekabetçi hale gelebilecekleri görüşünde.
Dünyanın başkan ve en geniş kapsamlı etraf ve karbon piyasaları konferansı Carbon Forward, iklim ve sürdürülebilirlik paydaşlarını birinci kez Türkiye’de İzmir’de bir ortaya getirdi.
Carbon Forward 2024 yılı içerisinde Singapur, İzmir, Londra ve Toronto olmak üzere dört farklı kentte konferanslarını gerçekleştiriyor.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Carbon Forward Türkiye Konferansı’nda Sonda Karbon Vergisi Mekanizması’nın Türk ihracatçıları için hangi zorlukları ve fırsatları beraberinde getirdiğini anlattı.
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, “Üyelerimiz demir ve demir dışı metaller, dokumacılık, hazır giysi, deri eserleri, doğal taş, besin eserleri, tarım ve mobilya üzere çok çeşitli kesimlerden gelmektedir. Türkiye’nin en büyük ihracat ve ithalat ortağı Avrupa Kıtası toplam ihracatımızdan yüzde 48 hisse alıyor ve 109 milyar dolar ihracatımız var. İthalatımızın yaklaşık yüzde 25’ini de AB’den gerçekleştiriyoruz. Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı sürecinde ihracatçılar için en değerli olanı Eko-Etiket, Dijital Eser Pasaportu ve Hudutta Karbon Vergisi Düzenlemesi (CBAM).” dedi.
Sınırda Karbon Vergisi Mekanizması’nın kapsadığı acil dönüşüme muhtaçlığı olan tüm bölümlerin desteklenmesi gerekiyor
Başkan Eskinazi, “Sınırda Karbon Vergisi Mekanizması’nın kapsadığı acil dönüşüme gereksinimi olan karbon-yoğun kesimlerden başlayarak, AB ile ticaretimizde yüksek hissesi olan demir çelik, alüminyum, elektrik, çimento, dokumacılık üzere tüm dalların desteklenmesi gerekiyor. İklim değişikliğiyle çabanın değerini hepimiz kabul ediyoruz. Fakat, bir yandan çevresel ilerlemeyi teşvik ederken öteki yandan da Türkiye’nin ihracatının global pazardaki rekabet gücünü arttıracak istikrarlı bir yaklaşımın çok kıymetli olduğuna inanıyoruz. Yaklaşan Sonda Karbon Düzenleme Düzeneği (CBAM) üyelerimiz için elbette birtakım kaygılar doğurmaktadır. En büyük telaşlardan biri maliyetlerin artma potansiyelidir.” diye konuştu.
CBAM kapsamında, Türkiye’nin ihracatına karbon maliyeti uygulanarak AB içinde üretilen mallara kıyasla daha kıymetli hale gelmesinin mümkün olabileceğini öngördüklerini anlatan Eskinazi kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu durum, bilhassa karbon ayak izi daha büyük olan kesimlerdeki işletmelerimizi değerli ölçüde dezavantajlı duruma düşürebilecektir. Ek maliyet yükü, kar marjlarını aşındırabilir ve nihayetinde pazar hisselerimizin rakiplerimize kaptırılmasına yol açabilir. Bir öteki kaygı konusu da CBAM ile bağlı idari yüktür. Sistemin raporlama ve doğrulama gerekliliklerine uymak karmaşık ve vakit alıcı olabilir. Bu durum bilhassa üyemiz olan ve süreci verimli bir biçimde yürütecek işçi ya da kaynaklara sahip olmayan küçük işletmeler için geçerlidir.”
Başkan Eskinazi idari yükün ticaretin önünde kıymetli bir pürüz haline gelebileceğini ve küçük işletmelerin AB pazarında aktif bir halde yer almalarını engelleyebileceğini söyledi.
“CBAM’ın ortaya çıkardığı bu zahmetler adeta suya atılan bir taş üzere bir dalga tesiri yaratabilir. Artan maliyetler ve idari yükler nedeniyle Türkiye’nin ihracatı daha az rekabetçi hale gelirse, ticaretin Türkiye’den öbür ülkelere kaydığını görebiliriz. Bu durum, etkilenen dalların ihracat hacimlerinin azalmasına yol açarak ülkemizdeki istihdamı ve genel ekonomik büyümeyi etkileyebilir. Bununla birlikte, göz önünde bulundurulması gereken potansiyel bir yarar da mevcut. CBAM, Türk endüstrilerinin daha pak üretim metotlarını benimsemeleri için güçlü bir teşvik ögesi olabilir. CBAM kapsamında AB pazarında rekabetçi kalabilmek için işletmeler, karbon ayak izlerini azaltan yeni teknolojilere ve süreçlere yatırım yapmaya yönlendirilebilir.”
Türkiye’yi AB’ye bağlayacak en değerli alan yenilenebilir güç, hidrojen ve boru hatları
Daha pak üretime hakikat bu geçişin yalnızca etrafa yarar sağlamakla kalmayacağını birebir vakitte Türk ihracatının uzun vadeli sürdürülebilirliğini de artıracağını anlatan Jak Eskinazi, Türkiye’nin yakın vakitte kendi Emisyon Ticaret Sistemini (ETS) kurma kararı alması bu bağlamda olumlu bir gelişme olarak kıymetlendirdi.
“Temiz teknolojilerde Avrupa, Japonya, ABD ve Çin değerli oyuncular. 2023’te Çin, mevcut yenilenebilir güç kapasitesini neredeyse yüzde 80 artırdı. Türkiye; fiyat avantajı, sürdürülebilirlik, üretim kalitesi, verimlilik, güvenilirlik, katma bedelli eserler üretme yeteneği, tasarım gücü, esneklik, süratli adaptasyon ve Avrupa ülkeleri için pazara yakınlık kategorilerinde rakiplerine üstünlük sağlamasıyla dünyanın en değerli tedarikçileri ortasında yer alıyor. Kuzey Denizi ve Baltık, Avrupa’nın rüzgâr temelli yenilenebilir güç merkezi olurken Akdeniz de Avrupa’nın güneş temelli yenilenebilir güç ve sonrasında yeşil hidrojen merkezi olma yolunda. Türkiye’yi önümüzdeki periyotta AB’ye bağlayacak en kıymetli alan yenilenebilir güç, hidrojen ve boru sınırları olabilir. Dünya şu anda yeni pak güç teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasıyla desteklenen bir güç dönüşümü yaşıyor. Türkiye bu yeni sanayi ihtilalinin tam kalbinde tam merkezinde yer almayı ziyadesiyle hak ediyor.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
