Travma sonrası büyümenin, gerilimli olayların akabinde ortaya çıkan olumlu değişimleri söz ettiğini kaydeden uzmanlar, her travma tecrübesinin sonrasında gerilim bozukluğuna neden olmadığı, bazen de dayanıklılık ve ferdî gelişim fırsatları sunduğunu söylüyor.
Travma sonrası kendilik algısının değişebildiğini ve ‘Evet; incinebilir biriyim, ziyan görebilirim ancak bunun sonrasında daha güçlü bir biçimde devam edebilirim’ algısının da gelişebileceğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Zorlu bir tecrübe sonrasında ‘Kurban değilim, hayatta kalmış bir savaşçıyım.’ diyorsak ömür ideolojimiz değişmiş demektir.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, travma sonrası büyüme konusunu kıymetlendirdi.
Her kuvvetli tecrübe travma sonrası gerilim bozukluğuna neden olmuyor!
Travma sonrası büyümenin, bireyde yüksek seviyede gerilim yaratan bir durumun akabinde ortaya çıkan olumlu değişimler olduğunu vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Genellikle travma sonrası gerilim bozukluğu tanısı alan bireyler, dünyaya, kendilerine ve başka insanlara yönelik sarsılan kanılar ile güvensizlik yaşarlar. Lakin, travma sonrası büyüme dediğimizde bu kuvvetli tecrübelerden güçlenerek, kendimize, öteki insanlara ve dünyaya dair umudumuzu yitirmeden çıkma seçeneğimiz de var.” dedi.
Travma sonrası büyüme hangi alanlarda oluyor?
Travma sonrası büyümenin beş alanda gerçekleştiğini tabir eden Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Beş alanda değişiklik varsa şayet kuvvetli bir tecrübeden duygusal olarak büyüyerek çıkmışız demektir; ferdî güçlenme, yeni seçenekleri görebilme, ömrün bedelini manaya, kişilerarası alakalarda gelişme ve inanç sistemlerimizde değişim. Kuvvetli tecrübe sonrası kendimizi “kurban” olarak görmüyorsak, “hayatta kalan savaşçı” olarak görüyorsak travma sonrası büyüme gerçekleşmiş demektir.”
Bunlarla başa çıkabiliyorum algısı gelişiyor
Travma sonrası kendilik algısının değişebildiğini ve ‘Evet; incinebilir biriyim, ziyan görebilirim ancak bunun sonrasında daha güçlü bir biçimde devam edebilirim. Bunlarla başa çıkabiliyorum, bunları atlatabiliyorum’ algısının da geliştirilebildiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Kişisel denetim duygusu değerli. Elbette hayatta hoş gelişmeler olduğu üzere, olumsuz, istenmeyen olaylar da yaşanabilir. Bu olaylar karşısında denetim bende, elimden geldiğince gayret edebilirim demek değerli. Olaylara farklı açılardan bakıp, yeni seçenekleri görmek ve bu çerçevede yeni gayeler belirlemek travma sonrası büyümenin göstergesidir.” diye anlattı.
‘Sevdiklerim yanımda ve onlarla bir arada bu zorluklarla daha uygun başa çıkabilirim’ algısı…
Kişilerarası münasebetlerde yaşanan değişime işaret eden Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Travma sonrası büyüme sürecinde, aile üyeleri ve sevdiklerimizle daha fazla bir ortaya gelmek, hislerimizi ve niyetlerimizi daha güzel açmamızı sağlar. ‘Zorluklar bizi bir ortaya getirir, güçlendirir’ kelamı bu durumu özetler. Travmatik anılarla, sevdiklerimizin takviyesini alarak gayret ettiğimizde, ‘Ben zorluklar yaşayabilirim, sevdiklerim yanımda ve onlarla birlikte bu zorluklarla daha güzel başa çıkabilirim’ algısı gelişir. Sonrasında vaktin değerli olduğu ve bu değerli vakitte seçici, derinlikli bağlar kurmanın değeri anlaşılır. Bağlantılarda ne kadar açık olursak o kadar derinlikli bağlar kurabiliriz.” dedi.
İnanç sistemindeki değişime de vurgu yapan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Olaylar sonrası maneviyatımız da değişebilir. Kişi kendini ve dünyayı değerlendirirken varoluşsal sorgulamalara girer. Bu olay neden benim başıma geldi üzere sorular sorar. Hayatın manasını yine yapılandırır. Şayet bu sorgulama sürecinden bir mana ile çıkarsa daha esnek ve güçlü yeni bakış açıları kazanır.” diye konuştu.
Travma Sonrası Küsme hadiseleri ve Ruhsal manada büyüme…
“Eğer yaşadıklarımızı kişiselleştiriyorsak, bu bir haksızlık diyorsak, güzelleşmeyi umursamıyorsak, kendimizi suçlama içindeysek psikoloji literatürü buna “Travma Sonrası Küsme” ismini verir. Travma sonrası büyüme bir süreçtir. Yaşanan olaylar ferdî kimlik için bir kırılma noktası oluşturduğu sürece travma sonrası büyüme olmaz. Bireylerde hayata küsme durumu gelişir. Burada daha incinebilir lakin daha güçlü hissetmek ruhsal büyümenin göstergesidir.” biçiminde kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı