Pek çok bitki tipini literatüre kazandıran Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım, İzmir’de Baklagiller ailesinden yeni bir çalı tipi keşfetti.
Menderes ilçesinde keşfedilen yeni türe “İzmirborçağı”, bilimsel olarak ise “Chamaecytisus erythropetalus” ismi verildi.
Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, “Ülkemiz, ekosistem ve habitatı bakımından güçlü tıp çeşitliliğine sahip. Ege Bölgemiz de endemik bitki tipleri bakımından varlıklı bir florayı barındırıyor. Bu tiplerin bir kısmı literatüre kazandırılmış bir kısmı da keşfedilmeyi bekliyor. Üniversitemiz Botanik Bahçesi Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve takımı endemik cinsler üzerine kıymetli çalışımalar yürütüyorlar. İzmir’de, Baklagiller ailesinden yeni bir çalı cinsini bilim dünyasına sunan takımımızı tebrik ediyorum” dedi.
Bitkinin keşif sürecini anlatan Prof. Dr. Hasan Yıldırım, “Menderes ilçesinde 2012-2023 yılları ortasında gerçekleştirilen arazi çalışmaları esnasında yeni bir ‘Chamaecytisus’ popülasyonu tespit ettik. Örneklerin morfolojik olarak değerlendirilmesinin ve gerekli literatür çalışmalarının akabinde keşfedilen bitkinin, Chamaecytisus cinsine ilişkin rastgele bir takson ile benzeşmediği görüldü. Böylelikle bitkinin, bilim dünyası için şimdiye kadar keşfedilmemiş, yeni bir cinse ilişkin popülasyon olduğu sonucuna varıldı. Doktora öğrencisi Tuğkan Özdöl ile birlikte gerçekleştirdiğimiz ayrıntılı taksonomik çalışmalar sonucunda yeni keşfe ilişkin bir makale yayınlayarak İzmirborçağı’nı bilim dünyasına tanıttık” dedi.
“İzmirborçağı, Menderes’te yayılış gösteren lokal endemik bir tür”
Bitki çeşidi ile ilgili detaylı bilgiler aktaran Prof. Dr. Yıldırım, “Chamaecytisus cinsinin dünya genelinde kabul edilen 43 türü̈ bulunmaktadır. Kanarya adalarından Anadolu’ya ve Orta Asya’ya kadar, tüm Akdeniz Bölgesinde (Afrika hariç) ve Avrupa boyunca (Kuzey hariç) yayılış göstermektedir. Ülkemizde bu cins altında 10 cins bulunmaktadır ve 4’ü endemiktir. İzmirborçağı’nın keşfi ile bu sayı 11’e çıkmış ve endemik sayısı da 5’e yükselmiştir. İzmirborçağı, İzmir’in Menderes ilçe hudutlarında yayılış gösteren lokal endemik bir tiptir. Volkanik kökenli kayalık topraklarda, maki içlerinde yayılış göstermektedir. Yayılış yüksekliği deniz düzeyinden 245-315 metre rakımlardadır” diye konuştu.
“Kritik Tehlike Altında”
Keşfedilen tıbbın tehlike altında olduğunu tabir eden Prof. Dr. Yıldırım, “Bitkinin yayılış gösterdiği alan daima orman yangınlarına maruz kalan bir sahadır. Ayrıyeten alanda yeni yol açma çalışmaları da popülasyon üzerine olumsuz tesir yaratmaktadır. Gerçekleştirilen saha çalışmalarında cinsin 0.01 kilometrekarelik bir alanda yaklaşık 50 civarında bireyle temsil edildiği saptanmıştır. Yapılan tüm saha çalışmalarına karşın rastgele bir öteki popülasyon bulunamamıştır. Tüm bu tehditler ve çeşidin hudutlu dağılımı göz önüne alındığında IUCN kriterlerine nazaran tıp, ‘Kritik Tehlike Altında’ olarak kıymetlendirilmektedir. İzmirborçağı’na yönelik bu derece önemli tehdit ögelerinin bulunuşu nedeniyle çok ivedilikle çeşit müdafaa ve aksiyon planlarının yapılması gerekmektedir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
