Kumar Bağımlılığı Hastalığının Çözümü: Yeşilay Danışmanlık Merkezleri (YEDAM)

Kumar bağımlılığı, sırf bireyleri değil, aileleri ve toplumları da derinden etkileyen bir sorun olarak her geçen gün yaygınlaşıyor. Bilhassa sanal kumarın yükselişiyle birlikte bağımlılık oranlarında önemli bir artış gözlemleniyor. Bu bağımlılık, bireylerin maddi kayıplara uğramasıyla birlikte aile ilgilerinde bozulmalar, duygusal çöküşler ve toplumsal izolasyon üzere sonuçlar doğuruyor. Yeşilay, bu tehlikeli süreci durdurmak hedefiyle Yeşilay Danışmanlık Merkezlerinde (YEDAM) tamamı bağımlılık alanında çalışan uzman psikolog ve sosyal hizmet uzmanlarından oluşan takımlar ile bağımlı bireylere ve bağımlı bireylerin yakınlarına ücretsiz psikoterapi ve sosyal destek hizmeti veriyor.

Türkiye’nin 81 ili ve KKTC’de olmak üzere toplam 107 YEDAM bulunuyor. YEDAM’a 115 Müşavere Hattı üzerinden ulaşılabiliyor. Bağımlı ve bağımlı yakınları, Yeşilay Danışmanlık Merkezinden aldığı takviyeyle hayata tekrar tutunuyor, renklerini yine kazanıyorlar. 2015 yılından bu yana hizmet veren YEDAM’larda şu ana kadar gerçekleştirilen görüşme sayısı 316 bin.

Son yıllarda, kumar bağımlılığı sebebiyle Yeşilay Danışmanlık Merkezleri’ne yapılan müracaatlarda önemli bir artış yaşanıyor. YEDAM’a gelen müracaatların %37’si kumar bağımlılığı nedeniyle gerçekleşiyor. Bu oran, husus bağımlılığı nedeniyle yapılan müracaatlara yakın seyrediyor. Türkiye genelindeki 107 adet Yeşilay Danışmanlık Merkezinin %34’ünde ise kumar bağımlılığı rehabilitasyon süreçlerine dahil olan danışan sayısı, başka bağımlılık çeşitlerinin önüne geçmiş durumda. Bir öbür kıymetli istatistik ise danışanların %75’inin arkadaşlarında da kumar oynama davranışı görülmesi.

Kumar, bireylerin hem maddi hem de ruhsal sıhhatini olumsuz etkilerken, aile içi alakalarda de derin yaralar açıyor. Meslek ayırt etmeksizin doktor, işçi, asker gibi farklı meslek kümelerindeki bireylerde de kumar bağımlılığı sıkça görülüyor. Bu durum, kumarın toplumun her kısmını etkileyen önemli bir sorun olduğuna işaret ediyor.

Kumarın Aile ve Toplum Üzerindeki Etkileri

Kumar oynama bozukluğu, maddi zorluklar, aile içi çatışmalar, duygusal çöküşler ve toplumsal bağların zayıflaması üzere olumsuz sonuçlar doğuruyor. 2023 yılında YEDAM’a başvuran bayanların sayısı, 2022’ye kıyasla iki katına çıktı. Bu artış, kumar bağımlılığının sadece erkeklere has olmadığını ve toplumun her kısmını etkilediğini ortaya koyuyor. Ayrıyeten, bağımlılıkla gayret edenlerin %51’i spor bahisleriyle başlayarak, daha sonra casino oyunlarına yöneliyor ve bağımlılıkları derinleşiyor.

Kumar bağımlılığının bir öteki kıymetli noktası, karın süratle karşılanması beklentisi. Öte yandan, kumarda yaşanan maddi kayıplar, onları daha fazla risk almaya itiyor. Güzelleşmek için harekete geçmekteki gecikmenin kıymetli bir nedeni ise, “ayıp olur” ya da “adı makûs anılır” üzere toplumdaki yaygın önyargılar. Meğer bağımlılık sorunu yaşayanların en kısa müddette uzman dayanağı alması, düzgünleşme sürecini de hızlandırıyor.

Yeşilay Genel Lideri Doç. Dr. Mehmet Dinç: “YEDAM’larda Türkiye’ye has geliştirdiğimiz bir bağımlılık psikososyal dayanak modeli uyguluyoruz”

Yeşilay Genel Lideri Doç. Dr. Mehmet Dinç, kumar bağımlılığına karşı sundukları tahlilin bireyler ve ailelere yönelik psikoterapi ve toplumsal takviye hizmeti sunmak olduğunu belirtti. Dinç, “Yıllara dayanan araştırmalar ve pratik tecrübelerle geliştirdiğimiz özel rehabilitasyon sistemlerimiz, kumarın ruhsal tetikleyicilerine odaklanıyor ve bireylere sağlıklı başa çıkma hünerleri kazandırıyoruz. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve Motivasyonel Görüşme Teknikleriyle, kumar oynama isteğiyle nasıl başa çıkılacağını öğretiyoruz.” dedi.

Dinç ayrıyeten, aile terapisinin değerine dikkat çekerek, “Kumar bağımlılığı yalnızca bireyi değil, tüm aileyi etkileyen bir sıkıntıdır. YEDAM’da sunduğumuz aile terapileri, rehabilitasyon sürecine ailelerin de dahil edilmesi, finansal idare hünerlerinin kazandırılması ve aile içi inancın tekrar inşa edilmesini içeriyor. Ailelerin bu sürece dahil edilmesi, düzgünleşme oranlarını önemli formda artırıyor.” tabirlerini kullandı.

YEDAM’da Sunulan Dayanaklar ve Terapiler

YEDAM’da kumar bağımlılığıyla gayret eden bireylere ve ailelerine, ücretsiz kişisel ve küme terapileri sunuluyor. 18 oturumdan oluşan ferdî terapiler ve 5 oturumdan oluşan aile küme terapileri, bağımlılıkla gayrette güçlü bir takviye sağlıyor. Küme terapisine katılan bireyler, yalnız olmadıklarını fark ederek rehabilitasyon sürecinde dayanışma ortamı oluşturuyor.

Bir yıllık sistemli ruhsal takviye programını tamamlayan bireylerde, düzgünleşme oranlarında gözle görülür bir artış sağlanıyor. İyileştirilmeyen kumar bağımlılığı, borçlanma, iş kaybı ve yasal problemler üzere önemli sonuçlar doğurabiliyor. Yeşilay, kumar bağımlılığıyla uğraş etmek ve rehabilitasyona erişimi kolaylaştırmak hedefiyle çalışmalarını sürdürmeye devam ediyor. Alanında uzman psikolog ve sosyal hizmet uzmanları, bağımlılıktan kurtulma yolunda bireylere rehberlik ediyor. Ayrıyeten adım adım sağlıklı bir ömür yolunda dayanak veriyor. Doç. Dr. Mehmet Dinç, doğru dayanakla kumar bağımlılığının üstesinden gelmenin mümkün olduğunu vurgulayarak, Yeşilay’ın bu uğraşta şahısların ve ailelerin yanında olduğunu belirterek, 115 numaralı takviye çizgisinden 7 gün 24 saat danışmanlık alabileceklerini söz etti.

Kamuoyuna Kıymetli Çağrı

Doç. Dr. Mehmet Dinç, aile terapisinin kumar bağımlılığını önlemedeki katkısını şu sözlerle tabir etti: “Bağımlı ve bağımlı yakınları 115 Müşavere Hattı’mızı arayarak YEDAM’dan randevu alabilir ve bu hizmetten fiyatsız faydalanabilirler. Aile terapisi, kumar bağımlılığının sırf bireyi değil, tüm aileyi etkilediğini göz önünde bulundurarak tasarlandı. YEDAM’da ailelere sunduğumuz takviye, kumar oynayan bireyin rehabilitasyon sürecine dahil edilmesi, finansal idare, hudutların belirlenmesi ve itimadın tekrar inşa edilmesi üzere kritik bahisleri içeriyor. Ailelerin bu sürece dahil edilmesi, güzelleşme oranlarını önemli biçimde artırıyor. Kumar bağımlılığı, kişisel bir sorun olmaktan öte, ailevi ve toplumsal bir meseledir. Lakin yanlışsız dayanakla düzgünleşme mümkündür. Kumar bağımlılığı sorununa yakalanmış kardeşlerimize bu işin tedavisi olduğunu, tahlili olduğunu, yolun sonu olmadığını söz etmek istiyoruz. Birlikte bu sorunu çözelim istiyoruz, biz yanlarındayız, uzman arkadaşlarımız yanlarında. Türkiye’nin her yerinde, bu kardeşlerimizi hayata döndürmek ve sorunlarını çözmek için hizmetlerindeyiz”.

 Kumar Oynama Bozukluğu Bilgileri (Kaynak: Yeşilay Danışmanlık Merkezleri)

–Başvuru yapan bireylerin yaş ortalaması 34 

-Başvuru yapan şahısların %97’si erkek

-Başvuru yapan bireylerin %53’ü evli

-Başvuru yapanların %85’inin eğitim seviyesi lise ve üzeri 

-Kumar oynama davranışı bireylerde, %67 oranında spor bahisleri oynama ile başlıyor ve yaş ortalaması 21,31 

-Kumar oynama davranışını sürdüren bireylerin, en sık oynadığı kumar çeşidi %51 oranıyla spor bahisleri olurken, ikinci sırada %40 oranıyla casino oyunları yer alıyor.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı