Medyanın, demokratik kıymetleri savunmak ve farklı görüşleri aktarmak zorunda olduğunu söz eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Seçmenlerin kararlarını manipüle etme gayeli palavra, uydurulmuş ve çarpıtılmış haberlerden kaçınmalıdır.
Medyanın, demokratik pahaları savunmak ve farklı görüşleri aktarmak zorunda olduğunu tabir eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Seçmenlerin kararlarını manipüle etme emelli palavra, uydurulmuş ve çarpıtılmış haberlerden kaçınmalıdır. Medya, kendisine atfedilen dördüncü güç olma vasfını, toplumun çıkarları doğrultusunda kullanmalıdır.” dedi.
Sağlıklı bir demokrasinin fakat ve lakin uygun bir medya ile mümkün olduğunu kaydeden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Kamuoyunu belirli bir aday ya da parti lehine etkilemek için atılan manipülatif haber başlıkları ve yazılan haberler her şeyden evvel medyaya ve gazeteciliğe yönelik inancı zedeler.” dedi.
Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman İrvan, gazetecilik etiğinin, seçim süreçlerindeki ehemmiyetini kıymetlendirerek, seçim süreçlerinde medyanın gücünü hakikat kullanması gerektiğine dikkat çekti.
“Demokrasilerde bilgilenmiş yurttaşların en gerçek kararları verebilecekleri varsayılıyor”
Gazetecilik etiğinin, gazetecilerin vazifelerini en düzgün halde yapmalarını öğütleyen unsurlardan oluştuğuna işaret eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Bu unsurlar gazetecilere işlerini yanlışsız, dürüst ve hakkaniyetli biçimde yapmalarını öğütlüyor. Gazetecilerin bu unsurlara uygun davranmaları her şartta beklenen bir zorunluk ise de bilgi ve haber muhtaçlığının arttığı seçim periyotlarında daha da kıymetli hale geliyor. Zira demokrasilerde bilgilenmiş yurttaşların en hakikat kararları verebilecekleri varsayılıyor.” dedi.
Gazetecilerin seçim sürecindeki rolü nedir?
Seçim süreçlerinde gazetecilere biçilen en değerli rolün, toplumu gerçek bilgilerle aydınlatmak ve oy verme kararlarının oluşmasına katkıda bulunmak olarak tanımlandığını söz eden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Gazetecilerin sorumluluğu işte bu vazifeleri hakkıyla yapabilmek. Bu elbette çok kolay değil. Türkiye üzere çok partili ve çok adaylı demokrasilerde medya ve gazetecilerin partiler ve adaylar ortasında tarafgir davranmadan hakkaniyetli biçimde habercilik yapabilmesi çok güç. Genelde gördüğümüz, medyanın ‘kazanacak’ olarak tanımlanan partiler ve adaylar lehine bir habercilik yaptığını, ‘kazanamaz’ olarak tanımlanan parti ve adayların görmezlikten gelindiğini görüyoruz. Birinci sorun bu. İkinci sorun, medyanın büyük kısmının muhakkak partiler lehine parti medyası üzere yayın yapması. Bu durum, başka parti ve adayların kendi görüşlerini seçmenlere ulaştırmakta çok zorluk çekmeleriyle hatta toplumsal medya olmasa hiç ulaşamamalarına yol açıyor.” diye anlattı.
“Medya, dördüncü güç olma vasfını, toplumun çıkarları doğrultusunda kullanmalı”
Gazetecilik etik unsurlarının son derece açık ve öğretici olduğunu, medyanın her şeyden evvel, halkın bilgi edinme hakkı uyarınca, gerçekleri çarpıtmadan aktarmak zorunda olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Süleyman İrvan, şöyle devam etti:
“Medya, demokratik bedelleri savunmak ve farklı görüşleri aktarmak zorundadır. Seçmenlerin kararlarını manipüle etme emelli palavra, uydurulmuş ve çarpıtılmış haberlerden kaçınmalıdır. Medya, kendisine atfedilen dördüncü güç olma vasfını, toplumun çıkarları doğrultusunda kullanmalıdır. Toplumun kanaatlerini etkileme potansiyeli olan kamuoyu araştırmalarını haberleştirirken, bu araştırmaların bilimsel ölçütler çerçevesinde yapıldığından emin olmalıdır. Bunun için araştırmanın künyesine kesinlikle haberde yer vermelidir.
Partiler ve adayları fiyat karşılığı ekrana çıkartmaktan yahut haberlerini yapmaktan kaçınmalıdır. Şayet advertorial denen reklam haber uygulaması yapılmışsa da bu açıkça haberde belirtilmeli, seçmenler kandırılmamalıdır. Medya seçim devirlerinde işini ne kadar düzgün yaparsa seçmenler de tercihlerini o ölçüde gerçek biçimde oluşturabilirler. Sağlıklı bir demokrasi fakat ve lakin âlâ bir medya ile mümkündür.”
“Manipülatif haber başlıkları medyaya ve gazeteciliğe yönelik inancı zedeler”
“Kamuoyunu belirli bir aday ya da parti lehine etkilemek için atılan manipülatif haber başlıkları ve yazılan haberler her şeyden evvel medyaya ve gazeteciliğe yönelik inancı zedeler.” diyen Prof. Dr. Süleyman İrvan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Zaten Türk medyasının toplum nazarındaki prestijinin düşük olmasının bir nedeni de bu cinsten manipülatif haberlerdir. Tahminen daha değerli bir risk, demokrasinin prestij kaybetmesidir. Yapılan araştırmalar, bilhassa seçim periyotlarında yapılan olumsuz haberlerin halkı siyasetten soğuttuğunu ve seçmenleri oy vermekten caydırdığını gösteriyor. Batı ülkelerinde oy veren seçmen oranlarının giderek azalmasının bir nedeni de medyanın bu olumsuz haberciliğe yaptığı vurgudur.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
