Ülkemize özel hayat tabloları, 2013 yılından itibaren Türkiye ve vilayet seviyesinde idari kayıtlardan yıllık olarak üretilmektedir. Hayat tabloları yoluyla elde edilen doğuşta beklenen ömür mühleti bilgisine ek olarak birinci defa eğitim durumuna nazaran beklenen hayat mühleti bilgisi de hesaplanmıştır.
Türkiye’de doğuşta beklenen hayat müddeti 77,3 yıl oldu
Yeni doğmuş bir bireyin mevcut ölümlülük risklerine maruz kalması durumunda yaşaması beklenen ortalama yıl sayısı olarak tanımlanan “doğuşta beklenen hayat süresi” Türkiye’de 2020-2022 periyodunda 77,5 yıl iken 2021-2023 devrinde 77,3 yıl oldu.
Kadınların erkeklerden 5,3 yıl daha uzun yaşadığı görüldü
Türkiye’de 2020-2022 devrinde erkeklerde 74,8 yıl olan doğuşta beklenen ömür mühleti, 2021-2023 periyodunda 74,7 yıl, bayanlarda ise 80,3 yıl iken 80 yıl oldu. Genel olarak bayanlar erkeklerden daha uzun müddet yaşamakta olup erkekler ve bayanlar ortasındaki doğuşta beklenen hayat mühleti farkı 5,3 yıldır.
Beklenen hayat müddeti 15 yaşındaki şahıslar için 63,5 yıl oldu
Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki bireylerin ortalama kalan hayat müddeti 63,5 yıl oldu. Erkekler için bu müddet 60,9 yıl iken bayanlarda 66,1 yıl oldu.
Beklenen ömür müddeti 30 yaşındaki bireyler için 49,1 yıl oldu
Türkiye’de, 30 yaşında olan bir kişinin kalan ömür mühleti ortalama 49,1 yıl oldu. Erkekler için bu müddet 46,6 yıl iken bayanlarda 51,5 yıl oldu. Bu yaş için bayan ve erkek ortasındaki beklenen ömür mühleti farkı 4,9 yıldır.
Beklenen hayat müddeti 50 yaşındaki şahıslar için 30,1 yıl oldu
Türkiye genelinde, 50 yaşında olan bir kişinin kalan hayat müddeti ortalama 30,1 yıl oldu. Erkekler için bu müddet 27,8 yıl iken bayanlarda 32,3 yıl oldu.
Kadınlarda 65 yaşta beklenen hayat müddetinin erkeklerden 3,3 yıl daha fazla olduğu görüldü
Türkiye’de 2021-2023 periyodu hayat tabloları bilgilerine nazaran, 65 yaşında olan bir kişinin kalan ömür müddeti ortalama 17,4 yıl olarak hesaplandı. Erkekler için bu müddet 15,7 yıl iken bayanlarda 19 yıl oldu. Öteki bir söz ile 65 yaşındaki bayanların erkeklerden ortalama 3,3 yıl daha uzun yaşaması beklenmektedir.
Doğuşta beklenen ömür müddetinin en yüksek olduğu vilayet Tunceli oldu
Doğuşta beklenen hayat mühletinin en yüksek olduğu vilayet 80,8 yıl ile Tunceli oldu. Tunceli’yi, 79,7 yıl ile Şırnak ve Mardin takip etti. Beklenen ömür mühletinin en düşük olduğu vilayet ise 76,1 yıl ile Kilis oldu. Kilis’i, 76,2 yıl ile Gaziantep ve 76,8 yıl ile Adana izledi.
Erkeklerde en uzun hayat mühletine sahip vilayet Tunceli oldu
Erkeklerde doğuşta beklenen hayat mühletinin en yüksek olduğu vilayet 78,1 yıl ile Tunceli oldu. Tunceli’yi, 77,1 yıl ile Mardin ve 77 yıl ile Bingöl izledi. Erkeklerde beklenen hayat müddetinin en düşük olduğu vilayet ise 73,2 yıl ile Kilis oldu. Kilis’i, 73,6 yıl ile Gaziantep ve 74 yıl ile Kırklareli, Edirne ve Adana takip etti.
Kadınlarda en uzun hayat müddetine sahip vilayet Tunceli oldu
Kadınlarda doğuşta beklenen ömür müddetinin en yüksek olduğu vilayet 83,6 yıl ile Tunceli oldu. Tunceli’yi, 83,3 yıl ile Şırnak ve 82,5 yıl ile Muğla izledi. Bayanlarda beklenen hayat müddetinin en düşük olduğu vilayet ise 78,7 yıl ile Gaziantep oldu. Gaziantep’i, 79,1 yıl ile Kilis ve 79,2 yıl ile Kütahya ve Hatay takip etti.
İstanbul’da doğuşta beklenen ömür mühleti 78,6 yıl oldu
En fazla nüfusun bulunduğu İstanbul, doğuşta beklenen hayat müddetinde 78,6 yıl ile Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu kıymet, erkeklerde 75,8 yıl iken, bayanlarda 81,3 yıl oldu.
Ankara’da doğuşta beklenen ömür mühleti 79,2 yıl oldu
Doğuşta beklenen hayat müddetinde Ankara 79,2 yıl ile Türkiye ortalamasının üstünde yer aldı. Bu kıymet, erkeklerde 76,5 yıl iken bayanlarda 81,8 yıl oldu.
Eğitim seviyesi yükseldikçe beklenen hayat müddetinin uzadığı görüldü
Türkiye’de eğitim seviyesine nazaran beklenen hayat müddeti incelendiğinde; eğitim seviyesi yükseldikçe beklenen hayat mühletinin de uzadığı görüldü. Her yaştaki beklenen ömür müddeti, düşük eğitime sahip bireyler ortasında daha az olurken, artan eğitim seviyesi ile birlikte beklenen ömür müddetinin de arttığı tespit edildi.
Cinsiyet ayrımında, eğitim seviyesine nazaran beklenen ömür müddetine bakıldığında, hem erkek hem de bayanlarda eğitim seviyesi yükseldikçe beklenen hayat müddetinin de arttığı tespit edildi. Ortaöğretim altı eğitim düzeyi ile yükseköğretim eğitim düzeyine sahip 30 yaşındaki şahısların beklenen hayat müddetleri ortasındaki farkın 5 yıl civarında olduğu görüldü.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı