Türkiye’de Doğan Bebeklerin %12’si Prematüre!

2008 yılında Avrupa’da yapılan bir sivil tertip toplantısında kasım ayının ”prematüre farkındalık ayı” olmasına ve 17 Kasım gününün de ”Dünya Prematüre Günü” olarak kutlanmasına karar verilmiştir. Ve 17 Kasım 2009 yılında da dünyada birinci kere ABD ve Avrupa ülkelerinde kutlanmıştır. Kutlamakta olduğumuz 17 Kasım Dünya Prematüre günü aracılığıyla, prematüre sıkıntılarının farkındanlığını arttırarak, prematürelik ve meseleleriyle uğraşın birinci basamağını oluşturmaktır. 

Her 10 bebekten 1’I premature!

37. gebelik haftasından evvel doğan tüm bebekler prematüre olarak kıymetlendirilir. Canlı doğan her 10 bebekten biri prematüre bebektir. Dünyada her yıl 13 milyon bebeğin prematüre doğduğu ve bunların bir milyonunun birinci yaş gününü göremeden prematüreliğin neden olduğu sıkıntılar nedeniyle hayatlarını kaybettikleri bilinmektedir. Hayatta kalan 12 milyon bebek ise; bazen önemli ve birçoğu ömürboyu süren sıhhat problemleriyle yüzleşmek zorunda kalabilir. 

Bebek bin gramın üstündeyse yaşama oranı yüksek!

Prematüre doğum oranları Türkiye’de de dünyadakine emsal bir seyir izliyor. Ülkemizde geçen yıl doğan 1 milyon 35 bin 795 oldu ve bu bebeklerin yüzde 12’si prematüre olarak dünyaya geldi. Bu bebeklerin yüzde 88,5’i 32-36 haftalıkken, yüzde 11,5’i de 32 haftanın altında hayata gözlerini açtı. Prematüre olarak doğan bu bebekler özel bakıma muhtaçlık duymaktadır. Türkiye’de bin gramın üzerinde doğan bebeklerin yüzde 90’ı yaşayabilirken, 750-1000 gram ortasındaki bebeklerde ise yüzde 50’si yaşayabilmektedir.  

Prematüre doğumların değerli bir kısmı yüksek riskli gebeliklerden kaynaklanıyor;

Bunlar, annenin kronik hastalıkları, gebeliğe bağlı ortaya çıkan tansiyon yüksekliği, diabet ve akut karaciğer hastalıkları, plazental akım bozuklukları, rahimdeki kimi anatomik sıkıntılar ve rahim ağzı yetmezlikleri, enfeksiyonlar prematüre doğum sebepleri ortasında sayılır. 

Küçük yaşta anne olanlarda, premature riski yüksek oluyor

Küçük yaşta hamile olanlar, sık aralıklı ve çok sayıda doğum, yetersiz beslenme ve yetersiz gebelik bakımı, çoğul gebelikler üzere nedenler de prematüre bebek doğum riskini artırıyor. 

Prematür bebekler anne rahminde olması gereken gelişim sürecini tamamlayamadığından ister yenidoğan periyodunda, ister taburculuk sonrası birtakım sıhhat meseleleri ile karşılaşabilirler.

Prematüre bakımında özel eğitim almış uzman hekim ve hemşireler vazife alır;

Bilindiği üzere erken doğan bir bebeğin, vaktinde doğmuş bir bebeğe nazaran tüm organlarının gelişimi ve işlevleri daha yetersiz ve dış dünyaya adaptasyonu daha zordur. 

Bu bebeklerin akciğerleri gelişmemiş, dolanım sistemleri zayıf, bağışıklık sistemleri yetersiz, beyin damarları kanamaya yatkın, sindirim sistemleri olgunlaşmamıştır. Bu nedenle bu bebekler riskli ve hassas bebeklerdir.

İşte bu nedenle prematüre bakımında özel eğitim almış uzman tabip ve hemşireler, multidisipliner bir yaklaşım ile onların yaşama tutunabilmeleri için, gereksinim duydukları her türlü yaşamsal takviyesi, gelişen tıp bilimi ve bilgi birikimi dahilinde yenidoğan ağır bakım ünitelerinde sunmaya çalışır. 

Bu bebekler taburculuk sonrası uzun devirde birtakım zahmetlerle karşılaşılabilinirler;

Görme, işitme, kronik akciğer hastalığı, algılama, hareket bozukluğu, dikkat eksikliği, öğrenme güçlükleri gibi problemlerle da karşılaşabilirler. Prematüre bebeğin doğum tartısı ve gebelik haftası ne kadar küçük ise, bu problemler da o kadar fazladır.

Prematüre bebek konusunda uzmanlaşmış merkezlerdeki doktor ve sıhhat çalışanlarının emeli, erken doğan tüm bebeklerin hayata tutunabilmelerini sağlamak ve en az ziyanla, ileriki ömürlerinde fizikî ve ruhsal olarak sağlıklı birer birey olarak topluma kazandırabilmektir.

Bu nedenle sıhhat ve gelişimsel izlemlerini, teşhis ve tedavisini, bebek merkezli ve aile işbirliği yaklaşımını bilen, prematüreliğin getirdiği fizyopatolojik ve psikososyal risklerini gözönünde bulunduran bir grup tarafından yapılması gerekmektedir. 

 ‘’Anne ve babaların, bizlere emanet ettikleri en bedelli varlıkları olan bebeklerinin hayata tekrar tutunabilmesi, biz tabiplerin, hemşirelerin ve tüm sıhhat çalışanlarının en büyük mutluluğudur’’.

Tüm dünyada kutlanmakta olan bu gün maalesef Filistinde kutlanamamaktadır;

Batı dünyasında bir insan hakkı olan ‘yaşama hakkının kutsallığı’ Filistin topraklarında geçerli değildir. Sivil yerleşim yerlerinin ve bilhassa hastanelerin zalimce bombalanması ve güç ünitelerinin hasarlanması sonucu yenidoğan ağır bakım ünitelerinde oksijene bağlı olarak hayat uğraşı veren prematüre bebekleri de etkilemekte ve bu kirli savaştan ötürü canlarını kaybetmektedirler. Minik bir canı kurtarmak ve hayata bağlamayı misyon edinmiş biz sıhhat çalışanları toplu ölümlerin müsebbiplerini şiddetle kınıyor ve bu kirli savaşın son bulmasını dilek ediyoruz…