Ruhsal şiddetin ne olduğu ve nasıl tanımlanacağı hakkında bilgi eksikliğinin, mağdurların durumlarını tanımalarını zorlaştırdığını tabir eden uzmanlar, mağdurların sıkça yaşadıkları şiddeti inkâr edebildiklerini söylüyor.
Psikolojik şiddet mağdurları, kendilerini kıymetsiz yahut berbat hissediyor
Mağdurlar şiddete uğradıklarını diğerlerine açıklamaktan çekiniyor
Psikolojik şiddetin ne olduğu ve nasıl tanımlanacağı hakkında bilgi eksikliğinin, mağdurların durumlarını tanımalarını zorlaştırdığını tabir eden uzmanlar, mağdurların sıkça yaşadıkları şiddeti inkâr edebildiklerini söylüyor. Ruhsal şiddet mağdurlarının, şiddetin yarattığı ağır gerilim nedeniyle TSSB (Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu) riski altında olabildiklerini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Uluğ Davet Beyaz, “Psikolojik şiddet, kişinin özsaygısını ve kimliğini önemli halde etkileyebilir. Mağdurlar, kendilerini bedelsiz yahut berbat hissetme eğiliminde olabilirler.”
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Uluğ Davet Beyaz, toplumumuzda yeni yeni farkındalığı oluşan ruhsal şiddet ve tesirleri hakkında bilgi verdi.
“Psikolojik şiddet, bir şahsa yönelik kasıtlı ve ziyan verici davranışların, tehditlerin, manipülasyonların yahut aşağılama üzere ruhsal taktiklerin kullanılmasıdır.” diyen Beyaz, bu tıp şiddetin ekseriyetle fizikî şiddet kadar açıkça görünmeyebileceğini, bu yüzden fark etmenin bazen daha sıkıntı olabildiğini söyledi.
Psikolojik şiddetin anlaşılmasında yardımcı olabilecek ipuçları neler?
Beyaz, ruhsal şiddetin anlaşılmasında yardımcı olabilecek kimi ipuçlarını şöyle sıraladı:
“Bir kişi sık sık aşağılanıyor, küçük düşürülüyor yahut hakaretlere maruz kalıyorsa, teker teker kişinin arkadaşları ve ailesi ile temasının sonlandırılmaya çalışılmasıyla kişi daha izole bir hale geliyorsa, kişinin daima eleştirilmesiyle kusurlu hissettirilme uğraşı varsa, tehdit etme, intikam hisleri yahut ziyan verme emelli davranışlarla, kişinin hayatının neredeyse her tarafı diğeri tarafından denetim edilmeye çalışılıyorsa, duygusal olarak manipülasyon, kararların etkilenmesi yahut zorlaştırılması ruhsal şiddetin belirtileri olarak sıklıkla karşımıza çıkıyor.”
Şiddet, partneri korumak için inkar edilebiliyor
Psikolojik şiddet konusundaki bilgisizliğe işaret eden Beyaz, şöyle devam etti:
“Psikolojik şiddetin ne olduğu ve nasıl tanımlanacağı hakkında bilgi eksikliği, mağdurların durumlarını tanımalarını zorlaştırıyor. Mağdurlar sıkça yaşadıkları şiddeti inkâr edebilirler. Bu, bağlarını yahut partnerlerini müdafaa isteğiyle ilgili olabilir. Birebir vakitte toplumun ruhsal şiddeti olağanlaştırma eğilimi de bu inkârı destekleyebilir. Bunun dışında bireyler sıklıkla kendilerini suçlayabilir yahut utanç duyabilirler. Şiddete uğradıklarını diğerlerine açıklamaktan çekinebilirler. Bu da toplumsal izolasyonu artırabilir. Mağdurlar bazen de şiddet uygulayan şahsa bağımlılık geliştirebilirler yahut bağımlılık korkusu yaşayabilirler.
Kişinin ailesi ve arkadaşları şiddeti anlamayabiliyor
Mağduriyet yaşayan kişi ekonomik olarak şiddet uygulayan bireye bağımlı olabilir. Yani finansal güvencesizlik, yardım aramayı zorlaştırabilir. Dayanak ağının eksikliği nedeniyle de yardım aramak kuvvetli gelebilir. Kişinin ailesinin yahut arkadaşlarının şiddeti anlamamaları yahut desteklememeleri, bu durumu daha da zorlaştırabilir. Bu mahzurlar, ruhsal şiddet mağdurlarının yardım aramakta zahmet yaşayabilecekleri daha sık karşılaşılan birtakım faktörlerdir.”
Psikolojik şiddet mağdurları tekrarlayan kabuslar görebiliyor
Psikolojik şiddet mağdurlarının yaşadıkları düşüncelere yönelik de Beyaz, şunları kaydetti:
“Psikolojik şiddet mağdurları, şiddetin yarattığı ağır gerilim nedeniyle TSSB (Travma Sonrası Gerilim Bozukluğu) riski altında olabilirler. TSSB, travmatik bir olayın sonrasında kişinin yaşadığı tekrarlayan kabuslar, daima uyarılma hali, duygusal uyuşukluk ve travmatik tecrübelerin tekrarlayıcı kanıları üzere belirtileri içerir.
Ayrıca daima duygusal istismar ve aşağılama nedeniyle depresyon riski de taşıyabilirler. İlgi kaybı, güç eksikliği, kendine güvensizlik ve ümitsizlik üzere semptomlarla kendini gösterebilir. Bunların dışında ruhsal şiddet, kişinin özsaygısını ve kimliğini önemli formda etkileyebilir. Mağdurlar, kendilerini kıymetsiz yahut makûs hissetme eğiliminde olabilirler.
Ayrıca bağlantıları ve irtibatları da olumsuz etkileyebilir. İtimat sıkıntılarının yaşanması yahut diğerlerine açılmak, yardım istemekten çekinme olabilir. Ayrıyeten uzun vadeli ruhsal şiddet, fizikî sıhhat meselelerine da yol açabilir. Bu, baş ağrıları, mide meseleleri ve bağışıklık sistemi zayıflığı üzere problemler formunda kendini gösterebilir.”
Psikolojik şiddetle baş etme stratejileri nelerdir?
Psikolojik şiddetle baş etme ismine kişinin gayretinin yarar sağlayabildiğini de anlatan Beyaz, “Bu gayret mağdurların duygusal yeterlilik hallerini artırabilir, ruhsal şiddetin yarattığı ziyanları azaltabilir ve güzelleşme sürecini destekleyebilir.” dedi.
Klinik Psikolog Uluğ Davet Beyaz, ruhsal şiddetle baş etmek için kimi stratejileri de şöyle sıraladı:
Destek Arayışı: İlk adım, güvendiğiniz bir aile üyesi, arkadaş yahut profesyonel bir danışman üzere dayanak kaynaklarına başvurmak olabilir. Konuşmak ve hislerinizi tabir etmek, şiddeti deneyimlediğiniz duygusal yükü hafifletebilir.
Eğitim ve Farkındalık: Psikolojik şiddeti tanımak ve anlamak değerlidir. Bu, kişinin şiddeti inkâr etmesini engelleyebilir. Bilgi sahibi olmak, sorunun üstesinden gelmeye yardımcı olabilir.
Sınırlar Koyma: Kendi sonlarınızı belirlemek ve bu hudutları korumak kıymetlidir. Şiddet uygulayan bireye karşı net sonlar koymak ve bu sonları ihlal etmemek, kişinin kendine hürmetini artırabilir.
Kendine Bakım: Düzenli antrenman, sağlıklı beslenme ve gereğince uyku almak, kişinin fizikî ve duygusal sıhhatini dayanaklar. Meditasyon ve derin nefes idmanları de gerilimi azaltabilir.
Güvende Olma Planı Oluşturma: Şiddet durumunda kendinizi inançta tutmayı planlamak değerlidir. Bu plan, şiddetin yaşandığı anlarda ne yapmanız gerektiğini ve kimden yardım alabileceğinizi içermelidir.
Hukuki Yardım: Şiddet yasal bir boyut içeriyorsa, hukuksal yardım almak değerlidir. Mahkemeye başvurmak yahut bir avukattan dayanak almak gerekebilir. Bu stratejiler, ruhsal şiddet mağdurlarının sıhhatini olumlu istikamette etkileyebilir.
Profesyonel Yardım Almak: Bir terapist yahut danışmanla çalışmak, ruhsal şiddet sonucu ortaya çıkan travmaları ele almak ve kişinin ruhsal sıhhatini güzelleştirmek için çok tesirli olabilir. Bu metotlar, kişinin kendi kendine hürmetini artırabilir, duygusal uygunluk halini destekleyebilir ve düzgünleşme sürecini başlatabilir. Lakin her durum farklıdır ve profesyonel dayanak almak, baş etme sürecini daha tesirli hale getirebilir.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
