Beden algısı sorunları ergenlikte başlıyor

Günümüzde dünya genelinde giderek yaygınlaşan ve sonları daha da sertleşen birtakım hoşluk standartları bulunuyor. Beşerler dış imajlarına giderek daha fazla takıntılı hale geliyor hatta kendileri de dahil olmak üzere bu standartlara uymayanlara zorbalık edebiliyorlar. Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel bu durumun bağlantılı olduğu tıbbi bir tanıyı açıklayarak, “Beden Dismorfik Bozukluğu (BDB) başka bir ismiyle vücut algısı bozukluğu, bir kişinin var olmayan yahut çok küçük bir vücut kusurunu büyük bir sorun olarak algılaması ve bu hususta ağır bir biçimde endişelenmesi olarak tanımlanabilir. Çoğunlukla ergenlikte başlayan vücut algısı sıkıntıları, bazen daha küçük yaşlarda da görülebiliyor” dedi.

Beden algısı bozukluğunun, kişinin günlük ömründe değerli derecede rahatsızlık hissetmesine ve gündelik fonksiyonlarını yerine getirirken bile zorluk çekmesine neden olabildiğini vurgulayan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, “Beden algısı bozukluğu uzun mühlet devam eden, insanların hayat kalitesini düşüren, intihar niyetlerine yol açabilen ve birçok farklı sıhhat problemiyle birlikte görülebilen ruhsal bir rahatsızlık. Bahis prestijiyle bayanları daha fazla ilgilendirdiği düşünülse de araştırma sonuçları bayan ve erkeği eşit oranda etkilediğini gösteriyor. Utangaç, mükemmeliyetçi ve derde eğilimli şahısların Vücut Dismorfik Bozukluğu yaşama riski daha yüksek. Çocukluk çağında alay edilen, fizikî şiddete maruz kalan, toplumsal dayanaktan mahrum olan yahut yaşıtlarıyla yeteri kadar münasebet kuramayan bireylerde BDB daha fazla görülüyor” açıklamasında bulundu.

Erkekler rahatsızlıklarını lisana getirmekten çekiniyorlar

Bu rahatsızlığın sinsice başladığını ve vakit zaman iyileşebildiğini vakit zaman ise kötüleşebildiğini belirten Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, “Bu durumda bireyler, birden fazla beden bölgesi yahut organ hakkında korku yaşayabilirler ve bu korkuların odaklandığı bölgeler vakit içerisinde değişiklik gösterebilir. Bireyler kendi vücutları hakkında olumsuz niyetlere sahip olduklarında, kilolarını denetim altında tutmak için çok az yemek yemek, sigara içmek, sıhhatsiz diyetler yahut çok antrenmanlar yapmak üzere sistemlere başvurabilirler. Hasebiyle bu olumsuz algılar ve davranışlar; yeme bozukluklarına, düşük benlik hürmetine, depresyona ve hatta intihar niyetlerine yol açabilir. Özellikle erkekler ve gençler kendileriyle ilgili olumsuz kanılarını, aşağılanma ve utanç hislerinden ötürü lisana getirmek istemezler. BDB’nin görülme yaşı 6’ya kadar inmekle birlikte, en sık rastlanan yaş aralığı ise 16-18’dir” diye konuştu.

Beden algısı bozukluğunda psikoloğa muhtaçlık var

Batı toplumunda yüz, cilt ve saç en sık dert uyandıran bölgelerken, Türk toplumunda kalça ve bel-karın bölgeleriyle ilgili tasaların daha fazla olduğunu lisana getiren Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, “Beden Dismorfik Bozukluğu’nda bireyler çoklukla hayali ya da küçük kusurlar üzerine takıntılı fikirlere kapılırlar. Ağırlaştıkları bu kusuru düzeltmek için direkt bir psikolog veya psikiyatrist yerine, bilhassa plastik cerrahlar üzere öbür tabiplere masraflar. Bu durum daima o kusuru düzeltmeye çalışma üzere zorlayıcı davranışlara, üzgün hissetmeye, kusurlarının gerçek olmadığına dair aldatıcı inançlara, arkadaşlardan ve toplumsal aktivitelerden uzaklaşmaya, toplum içinde rahatsız hissetmeye, yalnız kalmaya, telaş ve panik ataklara, hatta kendine ziyan verme niyetlerine yol açabilir. Münasebetiyle takıntılı fikirlerinin ağırlaştığını hisseden bireylerin uzman psikiyatrist ve psikologlardan yardım alması gerekir” ikazında bulundu.

Dış imaja olan takıntı toplumsal hayatı bitirebilir

Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, “Beden algısına sahip şahıslar ekseriyetle kendilerine güvenmezler, kusur olarak gördükleri noktaları tarz, makyaj yahut kıyafetlerle gizlemeye çalışırlar, sosyal ortamlarda dış görünüşleriyle ilgili alay konusu olacaklarından korkarlar, dışarı çıkmaktan kaçınırlar, bağımlı kişilik özellikleri gösterebilirler ve dış görünüşlerine çok odaklanırlar. Bu bozukluk, kişinin günlük ömrünün çabucak hemen her alanını, bilhassa de toplumsal ve mesleksel fonksiyonelliğini hayli olumsuz tesirler. Hastalar, takıntı haline getirdikleri kusurlarını daima olarak ayna ya da cam üzere yüzeylerde denetim ederler, etraflarına bu kusurlarla ilgili daima sorular sorarlar, kendilerini daima diğerleriyle karşılaştırırlar ve her vakit bir onay ararlar” dedi.

Tedavinin birinci adımı sağlıklı ve tertipli bir yaşam

Sağlıklı beslenmenin, sistemli antrenman ve kâfi uykunun, psikoterapi ve toplumsal maruziyetin vücut algısı bozukluğu ile başa çıkmaya yardımcı olabildiğinin altını çizen Dokuzlu, “Beden Dismorfik Bozukluğu’nu önlemenin bilinen kesin bir yolu yok. Lakin ekseriyetle erken ergenlik yıllarında başladığı için, bozukluğun erken tanımlanması ve tedavisine başlanması güçlü bir yarar sağlar. Hastaların obsesif kanıları ve kompulsif davranışlarının ortadan kalkması için bilişsel davranışçı terapi, aile terapisi yahut küme terapisi üzere psikoterapi sistemleri kullanılabilir” dedi.

Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Uzman Psikolog Ezgi Dokuzlu Tezel, vücut algısı bozukluğuna sahip bireylerin aile ve yakın etrafına 6 tavsiyede bulundu:

1. İletişime açık olmalı, yakınlarını yargılamamalılar.
2. Empati kurabilmeleri ve hakikat yaklaşım sergileyebilmeleri için vücut algısı bozukluğu ve semptomları hakkında bilgi edinmeliler.
3. Hastalara görünüşleri hakkında onay vermekten kaçınmalılar.
4. Eleştirel olmak yerine destekleyici olmalılar.
5. Sosyal etkinliklere katılmalarını teşvik etmeli, fakat zorlamamalılar.
6. Aile ve arkadaşlar tedavi sürecinin bir modülü olabilirler lakin profesyonel olarak yardım edemezler. Bu nedenle, kişinin bir uzman dayanağı alması için onu cesaretlendirmeliler.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı