Konutta Uzun Vade ve Düşük Faize İhtiyaç Var

Pasifik Holding CEO’su F. Nusret Dur, konut finansmanında çeşitlilik gereksinimi doğduğunu belirterek, “Daha uzun vadelere, daha az faiz oranları ile kaynağa erişime gereksinim var” dedi.

Capital, Ekonomist, Start Up ve CeoLife mecmuaları tarafından düzenlenen Uludağ İktisat Tepesi (UEZ Sapanca 2024), bu yıl 13’üncü kere Türkiye ve dünyanın saygın siyasetçilerini, iş dünyası başkanlarını ve akademisyenlerini ağırladı.

“Sorumlu ve Hassas Liderlik: Teknoloji ve Yapay Zekâ Çağında Gezegen ve İnsanlıkla Uyumlu Bir Sisteme Öncülük Etmek” temasıyla düzenlenen tepe ikinci gününde de ağır iştirakle gerçekleşti. 

UEZ Sapanca 2024’ün ikinci günündeki üçüncü panelin konusu “Gayrimenkulün Yarını: Yaşanabilir Kentler ve Yerler Planlamak” olurken, panelin sponsoru Pasifik GYO oldu. 

Panelin moderatörlüğünü yapan GYODER Yönetim Kurulu Lideri Neşecan Çekici, daldaki gelişmelere ve beklentilere dikkat çekti. 

Pasifik Holding CEO’su F. Nusret Dur, Türkiye’nin zelzele jenerasyonunda olduğunu ve bu acı deneyimleri aralıkla yaşadığını belirterek, kentsel dönüşüm sürecinin çok uygun yönetilerek bir an evvel hayata geçirilmesi gerektiğini belirtti. Finansal okuryazarlık üzere kentsel dönüşüm okuryazarlığının da oluşturulması gerektiğini belirten Dur, şu değerlendirmeyi yaptı: 

“Burada farkındalık oluşturmamız gerekiyor. Kentsel dönüşümün zarurî olduğu algısının yaygınlaştırılması gerekiyor. 100 milyar dolardan fazla kaynak isteyen bir süreç bu. Mevcut şartlarda bu kaynak ve finansa erişim konusu değinmemiz gereken en büyük zorluklar. Maliyetlerin bu kadar arttığı bu devirde bizim hem maliyetleri yöneterek mevcut şartları incelediğimizde hem yüksek faiz oranları hem kısa vadeler bu sürecin önünde mahzur teşkil ediyor. Yılın ikinci yarısı prestijiyle, faizlerin enflasyonun düşme eğilimine gireceği sinyalleri verildi. Her ne kadar bu da olsa mevcut fiyat seviyeleri dönüşümde üreticinin katlanmak zorunda kaldığı maliyetler oluyor. Finansmanda çeşitlilik muhtaçlığı doğuyor. Daha uzun vadelere daha az faiz oranları ile kaynağa erişime muhtaçlık var.”

Yeşil projelere takviye verilmeli

Bu noktada yurtdışından finansman sağlamak için yeşil dönüşüm kapsamında etraf dost projeleri için ek fon kaynakları yaratılabileceğini söyleyen Dur, konut üreticilerinin sermaye piyasası araçlarından daha fazla yararlanmasının da önünün açılabileceğini söyledi. İşi yalnızca konut finansmanı olan ipotek bankaları üzere kurumların Türkiye’de yaygınlaştırılabileceğini söyleyen Dur, tabiat dostu ve yeşil projelerde farklı dayanaklar verilebileceğini lisana getirdi.

Şehirlerin master plana gereksinimi var

ÖZAK GYO olarak perspektiflerinde konut, turizm, ofis, ticari gayrimenkuller ve AVM’lerin olduğunu belirten Özak Küresel Holding Kurucu Ortağı ve Yönetim Kurulu Lideri Ahmet Akbalık, sürdürülebilir bir iş modeli için stratejik atılım yaptıklarını kaydetti. Türkiye’de uygulanan finansal iş modelinde konut sahibi olmanın sıkıntı göründüğünü söyleyen Akbalık, “Finansın kullanımında konut 10. sırada yer alıyor. Geçmişte de bu böyleydi. Bunun kök sebebi finansman modeli. Bunu değiştirmezseniz sonuç değişmez. Yapısal bir değişime girmek gerekiyor. Bunun kök sebebinde finansal modeldeki eksiklik ortaya çıkıyor. Dünyada mortgage sistemi olarak kurgulanmış sistemler var. Bunu satın almamız, buna girmemiz gerekiyor. Şayet geçmezsek 4-10 yılda bir bu mevcut durumla karşı karşıya kalırız” dedi. 

Herkesin uzlaştığı bir kent planı yapılabilir

Bugün sarsıntı riskinden ötürü zelzelenin yarattığı kaygıların fırsata çevrilebileceğini belirten Akbalık, şöyle devam etti: 

“Bunu fırsata çevirmenin yolu da master bir planlama. Herkesin uzlaştığı kent planı oluşturup bunu sürdürülebilir hale getirmek. Belediyeler yöneticiler değişebilir fakat sizin master planını değişmez. Yerinde dönüşüm diyoruz lakin neyi dönüştürüyoruz sanki? Ticari açıdan yalnızca olayı irdelememek bütünsel bakmak gerekiyor. Bunun içim kentin master plana gereksinimi var. Bugün sermaye para kazandığı yere girer. Şirketlerin amacı kârlılıktır. Kârlılığı sağlıyorsanız varlığınızı sürdürebilirsiniz. O vakit burada bu planlanmış kentler içinde yanlışsız havuçları vererek ve şirketleri teşvik ederek yatırım sağlarsanız hedeflemiş olduğunuz hedefe ulaşır kentsel dönüşüm önündeki temel sorunları kaldırırsınız.”

Kenstsel dönüşümde sorunun köküne inmek gerekiyor

Kentsel dönüşüm sürecinin paydaşları olan kamu, kamu otoritesi STK’lar, müteahhit ve mal sahibinin kendi cephesinden baktığını söyleyen Akbalık, sorunun kök sebebine inmek için bir iradeye gereksinim olduğunu aktardı. Kentsel dönüşümü nitekim dönüştürmek için siyasi bir irade ve yönlendirme gerektiğini lisana getiren Akbalık, kalıcı teşviklerin verilmesi gerektiğini belirtti.

İnsanların yaşadıkları yerler için beklentileri arttı

Akfen Holding Başkanvekili ve CEO’su Selim Akın, ömür alanlarının dönüşümü üzerine değerlendirmelerde bulundu. İnsanların yaşadıkları yerler için beklentilerinin arttığını söz eden Akın, şöyle konuştu:

“İnsanlar daha fazla şeylere dikkat ediyorlar. Sürdürülebilirliğe, çevresel tesirlere katkılara nelerdir bunlara bakıyor. Yağmur suyunun kullanılması, arıtma üzere teknolojilere bakıyor. İnsanların kendi ömürlerini idam ettirebileceği alanlar yaratmaya çalışıyoruz.”

Turizmde de bir dönüşüm gerekiyor

Servotel Kurucusu, Başkanı ve Yönetici Ortağı Ömer Kemal İsvan, paneldeki konuşmasında şu sözleri kullandı:

“Dünya turizm liginde top 5-6. Bunun bizden geri alınması kelam konusu değil. Bu, bizim yaptığımız bir mevzu değil. Doğal zenginliklerimiz sonucu bu oldu. Bu işi şu ana kadar çok yeterli yapmamamıza karşın bu düzeyde olduk. Önümüzdeki 30 yılda da bu düzeyde olacağımızı düşünüyorum. 

Yatak ve kapasite artırımına oynadık. Sonra 5 yıldızlı otel yapmaya başladık. Antalya’da fotokopi ile üretilmiş bir üst yapı arzı oluştu. Artık bu arz, Türkiye’nin turizmde aslan hissesi almasında öne çıkıyor. Artık bunlar yaşlandı, renove edilmesi gerekiyor. Sahipleri ikinci jenerasyona geçiyor. Şu anda bir dönüşüm noktasındayız. Kentsel dönüşüm konuşuyoruz lakin turizmde de bir dönüşüm gerekiyor. Fotokopi üzere bunları yapmamamız gerekiyor.”

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı